Alışveriş yapanların online platformlarda ‘bracketing’ yani, tıpkı eserin farklı vücutlarını yahut renklerini alıp, beğendiği eseri seçtikten sonra başkalarını iade ettiği sistem, perakendeciler için lojistik ve finansal açıdan problemler yaratırken, çevreyi de olumsuz etkiliyor. ABD’de Narvar tarafından 200 perakendeciyle yapılan araştırmaya nazaran, bu metodu kullananların oranı yüzde 63’e ulaşırken; yalnızca geçen yıl iade edilen eserlerin toplam kıymeti 761 milyar oldu. 2017’de tıpkı şirketin 677 bireyle yaptığı araştırmada bu oran yüzde 40; 2021’de ise bin 4 bireyle yapılan araştırmada oran yüzde 58’e çıkarken, artan e-ticaretle birlikte bu trende uyanların sayısının da her geçen yıl yükseldiği görülüyor.
MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
Araştırma, tüketicilerin yüzde 96’sının ‘çok kolay’ ya da ‘kolay’ iade siyaseti olan şirketlerden tekrar alışveriş yapabileceğini gösteriyor. Narvar CEO’su Amit Sharma, “Sonuçlara baktığımızda, tüketicilerin perakendecilerin cömert iade siyasetlerinden yararlandığını görüyoruz. Gelişen teknoloji iade ve geri ödeme sürecini çok daha kolaylaştırıyor; bu da müşteri memnuniyetini artırıyor” açıklamasını yapıyor. İadeler tüketiciler için fiyatsız olsa da perakendeciler için yarattığı problemlerin yanında çevresel aksilikleri da beraberinde getiriyor. Zira lojistik masrafların yanı sıra iade edilen birtakım eserlerin tekrar kullanılmadığı ve sonunun çöp olduğu belirtiliyor.
ÖNCELİK KIYMETLİ ÜRÜNLER
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, çoklukla kıymetli eserlerde bu metodun kullanıldığını belirterek, “Tüketici örneğin 5 bin TL’lik kazaktan 2 tane alıyor. 200 TL’lik bir terlik alıyorsa, uymasa bile iadeyle uğraşmak istemiyor ve bir tanıdığına veriyor. Aslında tüketici kargo masrafını kendisi vermiyor üzere görünse de lojistiği de kendi ödüyor. Bir ayda gelen iadeler hesaba katıldığında, lojistik ve ambalaj masrafları da eklendiğinde eserden kâr edemeyen üretici, enflasyon sıfır dahi olsa, bir sonraki ay eseri 100 TL’ye değil 120 TL’ye satıyor. E-ticarette 10 binlerce mikro teşebbüsçü var, bu durum onlar için de önemli problemler yaratabilir. Yeni e-ticaret yasasında da iade sınırlanıyor” açıklamasını yaptı.
‘MARKALARA SORUMLULUK DÜŞÜYOR’
BU süreçte markalara büyük sorumluluk düştüğünü kaydeden Orka Holding İdare Şurası Lideri Süleyman Orakçıoğlu ise şunları söyledi: “Müşterileri akıllı ve sürdürülebilir alışverişe yönlendirecek hizmet sunmak ve gerçek bilgilendirmeler yapmak, lojistik ve finansal ziyanların önüne geçmek için ehemmiyet taşıyor. Markalarımızın online satışlarında iade oranı yüzde 13, mağazacılık satışlarında da bu oran yüzde 5’i geçmiyor. Satış danışmanı arkadaşlarımızın eğitimi, eserleri ve kalıpları çok âlâ tanıması ve birebir formda bu bilgi ve tecrübeyi müşterilerimize aktarması, bu oranların düşük kalmasında hisse sahibi. Online satışlarda kalıp ve vücutlarımızla müşterilerimizin beden ölçüsü ortasında korelasyon sağlayan bir sistem ve altyapı sahibiyiz.”
‘SORUN YAŞAYABİLİRDİK’
LCW İdare Heyeti Lideri Vahap Küçük ise iade oranlarında geçen seneye kıyasla artış gözlemlemediklerini belirterek, “İade oranlarımız yüzde 10’un altında. Bu açıdan kendi markamız ismine bu davranışı gözlemlediğimizi söyleyemeyiz. Şayet iade oranları artmış olsaydı, iadeyi fiyatsız gerçekleştirdiğimizden ötürü hem iade kargo bedelinin olması, hem de iade edilen eserlerin oluşturacağı ek depo faaliyetleri açısından finansal ve lojistik açıdan sorun yaşıyor olurduk” değerlendirmesini yaptı.
